Genel Tarih Bilgileri

Tarihin tanımı: Tarih, geçmişte yaşamış insanların yaşantılarını (sosyal, siyasi, kültürel, ekonomik, toplumlar arası ilişkiler) yer zaman ve sebep sonuç göstererek inceleyen bilim dalıdır.

 Tarih Biliminin Özellikleri:

a- Tarih bilimi insan yaşantılarını konu edinir.

b- Tarih olayları tekrar etmezler, her olay kendi koşulları içinde yalnızca bir kere yaşanır.

c- Tarihin yasaları ve kuralları yoktur. Deney yapılamaz.

d- Belgelere dayanır, tahminlerle açıklanmaz.

e- birçok bilimden yararlanır.

 Tarihin Konusu:

 Tarih, insan topluluklarının geçmişten günümüze siyasi yapılanmalarını, insan topluluklarının (devletlerin) birbirleri ile olan ilişkilerini, oluşturan ortak mirası (uygarlığı) inceler.

Yazılış şekillerine göre tarih türleri:

 Hikayeci (rivayetçi) tarih: Yer ve zaman belirtse de neden sonuç ilişkisine göre olayları anlatmaz. Efsanelerden etkilenir, olayları hikayeleştirir. Örnek Heredot Tarihçiliği.

 Öğretici (pragmatik) tarih: Olaylardan ders almayı ön plana çıkarır, kahramanlıklarla ilgilenir, ulusal duygulara hitap eder. Örnek; Devletlerin okullarda okuttuğu resmi tarih.

Sosyal (olgucu) tarih: Olayların incelenmesinde aklı ön plana çıkarır. Olayları sosyolojik açıdan inceler.

Bilimsel (araştırmaya dayalı) tarih: Sebep sonuç ilişkisi içinde yazılan, belgelere dayalı bilimsel yöntem ile yazılan tarih.

 Konularına Göre Tarih:

a. Siyasi Tarih

b. Uygarlık Tarihi olmak üzere ikiye ayrılır.

 Kapsamlarına göre Tarih:

Genel tarih ve özel tarih olmak üzere ikiye ayrılır.

a- Genel Tarih: İnsan topluluklarının içinde geçirdiği aşamaları inceler. Örneğin: Dünya tarihi.

b- Özel Tarih: Tek bir devletin tarihini inceler. Örneğin Türkiye Cumhuriyeti Tarihi.

Tarihe Yardımcı Bilimler:

 Tarih araştırmaları yapılırken diğer birçok bilimden faydalanılır. Tarih araştırmalarında yazılı ve yazısız belgelerden faydalanılması gerekmektedir. Bu belgeler diğer bilimlerin yardımını zorunlu kılmaktadır.

Tarihe yardımcı bilimler şunlardır:

Arkeoloji: Kazı bilimi. Özellikle tarih öncesi ( yazının kullanılmasından önce ) dönemlerde ilgili yardımcı bilimdir.

Coğrafya: Her tarihi olay bir coğrafi çevre içinde meydana gelir. İklim, yer şekilleri, jeopolitik konum gibi özellikler olayların meydana gelişlerini etkiler. Bu sebeple coğrafyadan faydalanılır.

Kronoloji (takvim bilgisi): Tarihi olayların oluş zamanlarına göre düzenlenmesinde faydalanılır.

Antropoloji: İnsanların kültürlerini inceler (sosyal antropoloji). İnsan ırklarını, kalıtsal ve yapısal özellikleri ile inceler (fiziki antropoloji).

Nümizmatik (meskukat): Para bilimi. Eski paraları ve paraların ekonomik faaliyetlere katkılarını inceler.

Etnoğrafya (halk bilimi): İnsan topluluklarının öz kültürlerini inceler.

Epigrafya (yazıt bilimi): Yazılı anıtları inceler.

Filoloji (dil bilimi): Kültürün en önemli unsurlarından biri dildir. Filoloji dili inceleyerek toplumların kültürel özelliklerini ortaya koyar.

Paleografya (eski yazı bilimi): Eski toplumlara ait yazıların okunmasını sağlar. Yanı sıra tarihte kullanılan, günümüzde kullanılmayan alfabeleri çözer.

Sosyoloji (toplum bilimi): Toplumsal olayları ve toplumlar arası ilişkileri inceler.

Diplomatik: Siyasi yazışmalar, antlaşmalar, fermanlar, emirler, beratları inceler.

Kimya (karbon 14): Arkeolojik eserlerin zamanlarının belirlenmesinde karbon 14 yöntemine başvurulur. Buna göre; bozulan nesnelerdeki karbon 14 izotopu 5500 yılda yarıya iner. Örneğin 40 gram kütledeki karbon14, 5500 yıl sonra 20 grama düşer. bu bilgiden yola çıkılarak arkeolojik kalıntıların yaşı yaklaşık olarak hesaplanır.

Arkeometri: Arkeolojik kalıntıların tarihlendirilmesinde kullanılır. Ayrıca kronolojik araştırmaların düzenlenmesinde yardımcı bir bilimdir.

Antroponomi: Şahıs adları bilimidir.

Telekominikasyon: Haberleşme – iletişim.

Ekoloji: Çevre bilimi.

Astronomi: Gök bilimi

Toponomi: Yer adları bilimi.

Demografi: Nüfus bilimi.

Tarihin Tasnifi (Sınıflandırılması) (Tarihin Devirlere (çağlara) Ayrılması):

 Tarih yazının icadı ile başlar. Yazının icadından önceki çağlara tarih öncesi çağlar denir. Yazınn icadı ile başlayan çağlara tarihi çağlar denir. 

Etiketler: Genel tarih bilgileri, tarih nedir